İnsanı insan yapan ruh mu beyin mi
Takvimler 13 Eylül 1848’i gösteriyordu. 25 yaşındaki Phineas Gage her sabah olduğu gibi erkenden kalkmış kahvaltısını yapmış. Yorucu bir güne başlamak için mesai saatini bekliyordu. Gage düzenli, atletik yapılı, nezaketli, disiplinli ve etrafındaki insanlar tarafından sevilen biriydi. A.B.D. Vermount Eyaletindeki Cavendish yakınlarında Rutland ve Burlington demiryollarının yapımında ustabaşı olarak çalışıyordu. Konsantrasyonu yüksek olması gereken bir iş yapıyordu. Gage ve ekibi barutla kayaları parçalıyordu.
Gage’in görevi kaya parçasının gövdesine delik açtıktan sonra fitili, kumu ve barutu doldurup bu karışımı uzun bir levye yardımıyla sıkıştırmaktı. Tam da o anda arkadan biri seslenince dikkati dağıldı ve barut bir anda patladı. Bu patlamanın şiddetiyle 6 kilo kütlesinde 1 metreden uzun çapı 3,5 santimetre olan demir levye elinden fırladı ve sol yanağından girip, kafatasını alttan delip beyninin ön tarafına yakın olarak kafatasının üst tarafından dışarı çıktı. Gage patlamanın tesiriyle 30 metre savruldu. Etraf kan ve beyin parçalarıyla doldu. Arkadaşları telaşlandı ve Gage’i hemen at arabasına taşıyıp, Dr. John Harlow’un muayenehanesine doğru yola çıktılar.
Phineas Gage Herkesten Sağlam Raporu Almıştı
Phineas Gage hayattaydı, bilinci açıktı, hatta at arabasına götürülürken kimsenin yardımı olmadan yürüyerek gitmişti. Doktor John Harlow, Gage’e ilk müdahelesini yaptı. Kemik parçalarını yerine yerleştirdi. Yaranın üzerine ıslak tampon koydu ve bandajlarla kapattı. Gage kazadan birkaç gün sonra enfeksiyon kaptı ama hastalığı atlattı. Sonrasında onu Boston’da muayene eden bir başka doktor sağlam raporu vermişti. Peki, gerçekten sağlıklı mıydı?
Phineas Gage sol gözünü kaybetmiş olması dışında bir ayda kendini toparlamış ve normal hayatına devam ediyordu. Fakat kişiliğinde önemli değişiklikler olmuştu. Düzensiz, saygısız,küfür eden etrafında ki herkesi rahatsız eden, evine gitmez tapınağa uğramaz, alkol alan, etik kuralları çiğneyen biri haline gelmişti. Yeteneklerinden bir şey kaybetmemişti. Fakat etrafındaki insanlara küfür etmesi, kaba davranışlarda bulunması işten atılmasına sebep olmuştu. Farklı işlerde çalışmak istedi. At çiftliği, sirklerde çalışmaya başladı disiplinsiz davranışları, tutarsızlığı hiçbir iş yapmasına izin vermiyordu. Artık Gage eski Gage değildi. Olayın üzerinden 12 yıl geçmişti. Zaman zaman bayılmalar yaşıyordu. 1861 yılında bilincini yitirmesine sebep olan şiddetli epileptik kasılmalar sonucunda yaşamını yitirdi.
2001 yılında California üniversitesindeki araştırmacılar Gage’in anatomi müzesinde bulunan beynini tomografi yardımıyla incelediler. Yapılan çalışmalar sonucunda beynin prefrontal korteksinin zarar gördüğünü gözlemlediler. Prefrontal korteks kişilik ve sosyal davranışlarla ilgili olan bölge olduğu sonucuna ulaştılar. Phineas Gage bu bölgenin hasar alması sonucu son 12 yılını çok zor bir şekilde yaşamıştı. Fakat yaşananlar çok kötü olmasına rağmen bilim açısından önemli bir vaka olmuştu. Bu vaka prefrontal korteksin kişiliğe katkıda bulunduğunun ortaya çıktığı ilk vaka olarak kabul edilmiştir. Phineas Gage Muhtemelen “nörobilimi başlatan adam. Phineas Gage vakası ruhun olmadığını insan düşüncelerinin insan kişiliğinin beyin tarafından uluşturulduğunu kanıtlamıştır.
Kaynak : Wikipedia ve açık kaynaklar.
Yazının Yayınlanma Tarihi : 05,07,2022
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM